Có lẽ cái tên Sam Bankman-Fried đã rất quen thuộc đối với các nhà đầu tư trên thị trường tiền mã hóa. Ông cũng chính là người thành lập nên sàn giao dịch FTX, tài năng của Sam Bankman Fried đã thể hiện rõ ràng trong những sản phẩm và thành tích mà ông đạt được. Nhưng với các nhà đầu tư mới thì cái tên này còn khá xa lạ. Ngay nội dung dưới đây của sanforex sẽ cung cấp tất tần tật thông tin về cha đẻ FTX.
Đôi nét cơ bản về nhân vật Sam Bankman-Fried
Sam Bankman-Fried còn được gọi tắt là SBF, ông sinh vào ngày 06/03/1992 ở vùng Santa Clara County thuộc thành phố California, Mỹ. Sam Bankman-Fried được biết là một doanh nhân thành đạt và nhà đầu tư giỏi. Đặc biệt hơn, SBF chính là người sáng lập nên sàn giao dịch FTX – khoảng thời gian trước đó từng là sàn môi giới Crypto lớn thứ 2 toàn cầu, chỉ xếp sau sàn Binance.
Ngoài ra, SBF từng đảm nhận vai trò CEO của Alameda Research – một quỹ đầu tư mạo hiểm nổi tiếng trong lĩnh vực tiền điện tử. Trước kia, Sam Bankman-Fried từng giành được danh hiệu người trẻ giàu nhất thế giới dưới độ tuổi 30, theo đánh giá của Forbes thì SBF chiếm vị trí 32 trên BXH 400 của Mỹ vào năm 2021.
Tìm hiểu chi tiết hơn về tiểu sử của cha đẻ FTX – Sam Bankman Fried
Đôi nét trên cũng giúp bạn nắm khái quát về Sam Bankman-Fried là ai, cùng chúng tôi tìm hiểu sâu hơn về cha đẻ sàn FTX nhé. Khoảng thời gian trước đó, SBF từng nằm trong danh sách những tỷ phú trẻ trên thế giới, bố mẹ ông là Joseph Bankman và Barbara Fried, đều là giáo sư nhiệt huyết.
Khi 14 tuổi, SBF đã cho mọi người nhìn nhận được tài năng của bản thân. Thậm chí, những đấng sinh thành cũng cho rằng đứa con của mình là người theo đuổi chủ nghĩa vị lợi – effective altruism. Hiểu đơn giản là những người muốn mang lại thứ đẹp đẽ, lành mạnh đến mọi người xung. Bởi điểm đặc biệt này, Sam Bankman-Fried đã vạch ra định hướng cho bản thân.
Hầu như, những tỷ phú trên thế giới đều có cuộc sống xa hoa, ăn mặc hàng hiệu, sống tại những nơi sang trọng, nhưng SBF thì khác biệt hoàn toàn. Cụ thể, ông là người có cuộc sống giản dị, thường mặc những chiếc áo phông và quần đùi khi làm việc, sống chung căn hộ cùng với những người bạn. Đặc biệt hơn, Sam Bankman-Fried còn ăn chay.
Mỗi ngày ông chỉ dành ra 4 tiếng để ngủ trên chiếc ghế bên cạnh bàn làm việc. Ông thức dậy vào lúc 3 giờ sáng để mang lại giá trị cho khách hàng và nhà đầu tư trên toàn thế giới, từng có khoảng thời gian SBF thức đêm đến 30 giờ liên tục để làm việc.
Sau khi hoàn thành việc học tại Học viện Công nghệ Massachuset – MIT vào năm 2014, tài năng này đã bắt đầu tìm kiếm và tận dụng những thông tin về tài chính. Ông chính thức theo đuổi lĩnh vực này khi làm việc tại Jane Street Capital – công ty vận hành độc quyền về quỹ ATF thế giới.
Không những thế, Sam Bankman-Fried còn có tấm lòng nhân hậu khi thường xuyên tham gia quyên góp vào các chương trình từ thiện. Như thông tin được lan truyền từ tờ Fortune, Sam đã từ thiện khoảng 35 triệu USD. Bên cạnh đó, các sàn do ông điều hành cũng quyên góp thiện nguyện với số tiền hơn 11 triệu USD vào Oxygen for India, Lighthouse Foundation và GiveDirectly – tổ chức cứu trợ người có hoàn cảnh khó khăn.
Nổi bật hơn, những nhân viên hoạt động tại sàn FTX cũng tham gia đóng góp số tiền đến 10 triệu USD. Ngoài ra, ông còn thông báo bản thân sẽ dành ra một phần tài sản của mình để quyên góp vào các quỹ từ thiện trên thế giới.
Hành trình xây dựng nên sàn giao dịch FTX
Để thiết lập cho mình một sàn giao dịch tiền mã hóa nổi tiếng trên thị trường Crypto có tên là FTX, ông đã mất rất nhiều thời gian và đối mặt với những thử thách lớn.
Khi học cấp 2, SBF là người không thích việc học và khi thực hiện điều này ông luôn cảm thấy không hứng thú, chán nản. Cho đến năm 2010, ông gia nhập vào MIT phải sử dụng việc tung đồng xu để quyết định. Khi hoạt động tại đây, ông có khoảng thời gian để tiếp xúc và chung sống với nhóm bạn là Epsilon Theta (ET), về sau đó là những đồng nghiệp và cộng sự trong thế giới tiền điện tử.
Dựa trên khái niệm vị lợi là mang đến cho mọi người những điều tốt lành, ông nhận biết điều này vào năm 14 tuổi. Sau khi tốt nghiệp trên giảng đường đại học, Sam Bankman-Fried đã đầu quân cho công ty Jane Street Capital nằm trong Phố Wall. Ông chưa bao giờ nghĩ đến việc thành công là khi trở thành tỷ phú, thay vào đó ông lại mong muốn mình phải mang đến cho xã hội những thứ tốt đẹp. SBF từng chi ra khoảng 1 triệu đô la Mỹ dành riêng cho mẹ Teresa.
Triết lý sống của ông luôn thực hiện theo như khuôn khổ “kiếm tiền để cho đi”, khi hoạt động tại công ty Jane Street Sam đã dành phần lớn tiền lương của mình đóng góp vào các chương trình từ thiện.
Vào năm 2017, thời gian này SBF đã không hiểu cụ thể về điện mã hóa nhưng ông vẫn nhìn nhận được tiềm năng của thị trường này trong tương lai. Do đó, đến tháng 1 năm 2017 ông đã tự thành lập nên công ty Alameda Research. Khoảng thời gian đầu, công ty do chính SBF thành lập đã gặp phải nhiều khó khăn khi mua nhiều Bitcoin với mức giá thấp tại Mỹ và bán ra tại Nhật với giá cao. Sau khi bán xong, số tiền kiếm được sẽ chuyển sang Mỹ và thực hiện điều này liên tục.
Sau đó, ông cũng tự đánh giá rằng cách vận hành này không thể thực hiện suôn sẻ mãi mãi. Thời điểm đó, các ngân hàng của Hoa Kỳ đã không bắt tay với các sàn giao dịch, cũng không hỗ trợ mức rút cụ thể hàng ngày. Bởi vì nguyên nhân này đã tạo khoảng chênh lệch lớn về mức giá.
Tuy nhiên, nhờ vào nỗ lực và phương pháp kinh doanh ông kết hợp cùng với những cộng sự đã vượt qua thách thức ấy và thu về khoản tiền lên đến 20 triệu USD. Số tiền này được ông kiếm được trước khi mức giá của BTC tại Mỹ và Nhật dần ổn định, cụ thể là vào đầu năm 2018.
Sang đến cuối năm 2018, SBF đã có ý định và sáng lập nên một sàn giao dịch tiền mã hóa là FTX. Thời điểm ông xây dựng sàn này đã vướng phải nhiều đánh giá tiêu cực từ Alameda, Sam Bankman-Fried không quan tâm đến những lời bàn tán ấy mà vẫn quyết định ở Hong Kong và hoàn thành dự án này.
Trong thời gian ngắn ngủi, sàn FTX đã nhanh chóng có được thành tích nổi bật và ngang hàng với các sàn môi giới lớn trên thị trường. Khi đó, FTX quản lý khối lượng trading lên đến 13 tỷ USD hằng ngày chỉ trong năm 2021 và 2022. Còn về phía Alameda Research, sở hữu khoảng 20 nhân viên và thu về mỗi ngày là 1 triệu USD, con số này kéo dài trong vài năm liên tiếp.
Đế chế FTX gặp phải nhiều khó khăn dẫn đến phá sản
Dù bản thân Sam Bankman-Fried đã cố gắng đẩy mạnh quy mô hoạt động của sàn FTX trên thị trường. Tuy nhiên, không lâu sau đó sàn môi giới này lại có dấu hiệu tụt dốc không phanh và dẫn đến suy tàn. Để nắm được kỹ nguyên nhân tại sao FTX lại trở nên như vậy, cùng sanforex tìm hiểu ngay dưới đây.
Những nỗ lực trở nên vô nghĩa
SBF đã đặt hết tâm huyết và cố gắng của mình để giúp sàn FTX có được chỗ đứng trên thị trường, thế nhưng trong khoảng thời gian ngắn sàn này lại không thể nào trụ vững được. FTX từng nằm vị trí top 2 sàn lớn nhất thế giới nhưng vẫn tụt hạn về sau, thậm chí chẳng còn ai nhắc đến hay biết đến sàn giao dịch này cả.
Với những thành công và sự phát triển bạn đầu, mọi người đều phán đoán rằng FTX sẽ trở thành một đối thủ đáng gờm đối với các ông lớn trên thị trường tiền mã hóa. Không như mọi người kỳ vọng khi sàn này đã nhanh chóng tụt dốc vì đối mặt với những khó khăn. Vào năm 2022, trên thị trường Crypto đã gánh chịu hậu quả nặng nề từ đợt khủng hoảng kinh tế. Trong số đó, sàn FTX là một minh chứng rõ ràng khi buộc phải dừng hoạt động và thông báo phá sản. Trước đó, từng có startup định giá sàn này tương đương giá trị khoảng 32 tỷ USD.
Vào năm 2021, nhờ bộ não thông minh, linh hoạt và nắm bắt cơ hội tốt đã giúp cho sàn FTX có được danh tiếng lẫy lừng thông qua những lần mua bán lớn. Sàn còn liên kết với nhiều đối tác ở các bộ môn thể thao, điển hình như cuộc giao dịch mua bán lớn kể từ năm 2021. FTX bắt tay cùng với rất nhiều đối tác ở bộ môn thể thao, chẳng hạn như: Đội bóng rổ NBA Miami Heat, đội esport Team SoloMid (TSM), cặp đôi Tom Brady và Gisele Bündchen, Liên đoàn Bóng chày Hoa Kỳ (MLB), đội đua F1 Mercedes-AMG Petronas cùng với giải đấu Super Bowl,… Tuy nhiên, thời gian ký hợp đồng chưa được diễn ra bao lâu, mọi người đã lần lượt hủy hợp đồng với sàn FTX này.
Sau đó không lâu, nhiều thông tin cho rằng Sam tạo mối quan hệ mật thiết với nhiều quan chức nhà nước và những người có tầm ảnh hưởng trên thị trường. Chẳng hạn như: Thị trưởng New York Eric Adams, chủ tịch của startup công nghệ lớn thứ hai Hoa Kỳ là John Collison, ông Orlando Bloom, Katy Perry, cựu Tổng thống Bill Clinton, Thống đốc bang Florida Ron DeSantis và CEO của BlackRock Larry Fink.
Nhờ vào sự liên kết này, Sam Bankman Fried đã trở nên có tiếng tâm và xuất hiện trên nhiều chương trình truyền hình, tạp chí. Thậm chí, ông còn góp mặt trong cuộc bầu cử Hoa Kỳ.
Thành công không kéo dài bao lâu, Sam bị mọi người tố cáo và thừa nhận những việc mình làm là giúp cho sự phát triển của FTX. SBF đầu tư vào Quốc hội Mỹ với mục đích xây dựng danh tiếng và quản lý được tin tức từ cánh truyền thông. Đặc biệt hơn ông còn bỏ ra số tiền khổng lồ để xây dựng quy định về thị trường tiền mã hóa, điều này giúp sàn FTX chiếm lợi thế nhiều hơn.
Sau khi toàn bộ hoạt động của ông đưa ra ánh sáng, vẻ giản dị của SBF đã làm mọi người bất ngờ về sự thật đằng sau. Thậm chí, cha đẻ FTX còn sử dụng nguồn vốn đầu tư của các trader để mua bất động sản tại khu Bahamas đắt đỏ có giá trị lên đến 300 triệu USD, những điều này đều được ông che dấu.
Sàn giao dịch FTX sụp đổ hoàn toàn
Tháng 5/2022, thời điểm này thị trường tiền điện tử vừa trải qua những biến động làm lĩnh vực Crypto có nhiều thay đổi lớn, nhất là sau sự việc của LUNA-UST bay hơi đến 60 tỷ USD. Đồng thời, Fed tuyên bố tăng lãi suất để kiểm soát được lạm phát đang diễn ra trên thị trường. Các sự kiện này làm cho mức giá của các loại tiền mã hóa giảm sâu, nhiều sàn môi giới sụp đổ. Nổi bật nhất phải nhắc đến Three Arrows Capital – 3AC cũng phá sản, sau đó là nhiều tổ chức khác cũng đồng loạt bay màu.
Sam Bankman Fried đã chi đến hàng tỷ USD để giúp sàn FTX trụ được trước diễn biến phức tạp, thế nhưng mọi chuyện ông làm đều trở thành công cốc. Quỹ đầu tư Alamode Research đã tiến hành cho vay đối với Voyager số tiền đến 500 triệu, kể từ đó trên thị trường xuất hiện hoạt động cho vay. Tuy nhiên, sau đó cả Voyager và Celsius vẫn đối mặt với phá sản. Khi biết được thông tin này, quỹ đầu tư đã quay sang đòi nợ số tiền cho vay trước đó nhưng họ không đủ chi phí để trả.
Vì thế, FTX đã dùng toàn bộ tiền đầu tư của người dùng để chi trả nợ cho quỹ, hoạt động này làm thâm hụt số tiền lên đến từ 8 – 10 tỷ USD. Thậm chí, hành động của sàn FTX đã vướng phải sai lầm khi làm trái quy định về luật chứng khoán Mỹ.
Điều tồi tệ hơn đã xảy ra, sàn FTX đã tự thiết lập tiền ảo và vay mượn mọi người để thực hiện rửa tiền. Chưa tiến hành được bao lâu thì bị vạch trần.
Trong vòng 7 ngày, sàn FTX chính thức ngừng hoạt động. Sau đó, thị trường tiếp nhận một tin tức sốc khi sàn Binance thu mua lại FTX.
Sự sụp đổ của FTX làm cho SBF tiêu tan hết tài sản và mất đi danh hiệu tỷ phú. Sự việc cũng ảnh hưởng đến FTX tại Nhật và vốn của FTX Bahamas cũng bị phong tỏa. Ngay sau đó, FTX chính thức lên tiếng phá sản với các công ty trực thuộc và sàn được quản lý bởi CEO mới. Thời điểm diễn ra sự việc này, FTX đã bị tin tặc xâm nhập và lấy đi 500 triệu USD.
Các tác động từ FTX đối với thị trường tiền mã hóa
Sự sụp đổ của FTX không chỉ là một cú sốc lớn với riêng công ty mà còn tạo ra những làn sóng chấn động khắp thị trường tiền mã hóa. Từ niềm tin nhà đầu tư lung lay đến các quy định chặt chẽ hơn, điều gì đang chờ đợi ngành công nghiệp này sau cơn bão mang tên FTX?
Làm thị trường lung lay
- Thị trường Crypto suy thoái: FTX phá sản làm cho lĩnh vực tiền mã hóa có xu hướng tiêu cực, mất tính thanh khoản và giá của các loại tiền mã hóa tụt giảm.
- Vốn đầu tư của khách hàng gặp rủi ro lớn: Việc sàn FTX sụp đổ làm cho các nhà đầu tư tham gia sàn môi giới này có nguy cơ mất trắng tài sản của mình.
- Quy định về tiền điện tử trở nên khắt khe hơn: Với những gì mà FTX đã làm khi tham gia thị trường Crypto, thì các nhà lập pháp đã thiết lập thêm nhiều quy định hơn và ưu tiên quyền lợi khách hàng lên hành đầu, duy trì tính ổn định cho thị trường thế giới.
Sam Bankman Fried tham gia phiên tòa vào tháng 10 năm 2023
Ban đầu, cha đẻ của sàn giao dịch FTX phải chịu tội với 14 cáo buộc. Thế nhưng sau khi phiên tòa kết thúc, Sam Bankman Fried chỉ cáo buộc với 7 tội danh về việc sàn FTX sụp đổ. Cụ thể, SBF đã giảm đi 1 tội danh so với 8 lệnh truy tố bởi Bộ Tư pháp Mỹ – DOJ đưa ra vào tháng 12 năm 2022. Những tội danh mà SBF phải chịu là:
- Âm mưu gian lận tiền của khách hàng.
- Gian lận tiền của khách hàng.
- Âm mưu gian lận tiền của chủ nợ.
- Gian lận tiền của chủ nợ.
- Âm mưu gian lận tài sản.
- Âm mưu gian lận chứng khoán,
- Âm mưu tiến hành các hoạt động rửa tiền.
Ngoài ra, SBF còn mang tội danh “Vi phạm quy định quyên góp tài chính”, tuy nhiên đã được xóa bỏ vào tháng 7 năm 2023 khi xây dựng được thỏa thuận dẫn độ với Bahamas, tại khu vực này Sam Bankman Fried từng bị xử phạt và trục xuất.
Sam Bankman Fried đã chịu phạt tù trong khoảng thời gian bao lâu?
Dựa theo Bộ Tư pháp, những hành động của SBF phải chịu mức phạt nghiêm trọng. Cụ thể:
- Với tội danh âm mưu lừa đảo, chiếm đoạt, gian lận và rửa tiền sẽ gánh chịu mức phạt tù tối đa lên đến 20 năm.
- Còn với âm mưu lừa đảo hàng hóa, chứng khoán, lừa gạt quốc giá sẽ chịu bản án tối đa lên đến 5 năm tù giam.
Do đó, nếu áp dụng hình phạt trên đối với mọi hành vi thì ông sẽ phải ngồi tù lên đến hơn 100 năm.
Người thành lập FTX bị kết án phạt tù đến 110 năm
Như tờ AFP cho hay, bồi thẩm đoàn Hoa Kỳ đã đưa ra phán quyết về mức phạt mà SBF phải lãnh sau hơn 5 tuần xét xử. Sam Bankman Fried phải gánh chịu hình phạt đến 110 năm tù giam. Phiên tòa cuối cùng được diễn ra vào ngày 3 tháng 11 (theo giờ địa phương).
Trong buổi toà đó, nhiều công tố viên đã ví Sam là “một người thông minh nhưng bị lòng tham che mờ mắt”. Bên cạnh đó họ còn cho rằng, SBF “biết mình đang thực hiện điều gì” khi chuyển tiền từ sàn giao dịch đến quỹ Alameda.
Theo như công tố viên Danielle Sasson, ông yêu cầu tòa án đưa ra phán quyết và nói rằng “ Sam là người kiêu ngạo và tự tin mình sẽ qua mặt trong vụ án này”.
Vào một năm trước, Sam Bankman Fried vẫn là một tỷ phú được nhiều người ngợi ca về năng lực của ông trên thị trường Crypto. Thế nhưng bây giờ, mọi người dần quay lưng với Sam sau khi sự thật về ông bị hé lộ.
Chỉ trong thời gian ngắn kể từ khi ra mắt, FTX đã nhanh chóng nằm vị trí top 2 trên BXH toàn cầu.
Theo tờ Forbes đã cung cấp dòng tiêu đề năm 2021 “Ngoại trừ Mark Zuckerberg – CEO Meta, thì chưa từng cho người nào đạt được thành công như vậy”. Theo như ước tính, số tài sản mà ông sở hữu lên đến 26 tỷ USD.
Thậm chí, trong phiên tòa ấy người đứng ra làm chứng chính là bạn gái cũng là đồng nghiệp của ông có tên Caroline Allison. Cô đã lên tiếng lừa nhận đã lấy gần 14 tỷ USD của khách hàng khi tham gia sàn giao dịch FTX.
Khoản tiền ấy đều chuyển đến quỹ Alameda được quản lý bởi người bạn gái của Sam. Ngoài ra, nhóm người người còn đầu tư mạo hiểm, trợ giúp chính trị và đầu tư bất động sản tại Bahamas – khu vực trụ sở chính của FTX.
Công tố viên đã ước tính số tiền này lên đến 8 tỷ USD, đó là số tiền của khách hàng khi tham gia vào FTX.
Các bài học đáng nhớ từ sự việc của Sam Bankman-Fried
- Không nên đầu tư lớn vào các tài sản có rủi ro lớn: Không nền đầu tư vào các loại tiền mã hóa thuộc danh sách dưới 5% tất cả tài sản của mình, điều này giúp bạn tránh được thua lỗ nặng nề khi thị trường có thay đổi.
- Tuyệt đối không dồn hết tài sản vào một sàn giao dịch duy nhất: Nhà đầu tư có thể cất giữ tài sản của mình tại nhiều địa điểm khác nhau, chẳng hạn như ví non-custodial.
- Ai cũng có thể sai lầm và người xấu tồn tại mọi nơi: SBF là một người thông minh, linh hoạt nhưng lại có nhiều sai lầm khi đầu tư, nguyên nhân chính là do lòng tham của ông. Khi nhìn vẻ bề ngoài, mọi người cho rằng ông là người giản dị nhưng thực chất lại mưu mô, gian xảo.
- Đa dạng nguồn thu nhập: Bạn nên đầu tư nhiều lĩnh vực khác nhau giúp giảm rủi ro.
- Xây dựng nền móng vững chắc: Đảm bảo chắc chắn lợi nhuận của bản thân, không nên ham muốn lợi lớn trong thời gian ngắn.
- Không nên tin những lời kêu gọi từ người có tầm ảnh hưởng: Những lời khuyên hay lời kêu gọi có thể mắc phải sai lầm và vướng vào pháp lý. Vì thế, nhà đầu tư hãy thật cẩn thận và tìm hiểu kỹ nhé.
- Hãy đề phòng khi tiền mất giá: Tiền mất giá thường dễ dàng thấy được qua các lần tăng giá và thị trường có rủi ro lớn. Tuyệt đối không nên vay mượn khi bản thân không đủ khả năng chi trả.
- Mất hết nguồn vốn khi áp dụng đòn bẩy: Đừng quá lạm dụng đòn bẩy trên thị trường Crypto khi có nhiều biến động như thời điểm hiện tại.
Với các bài học trên, nhà đầu tư có thể sử dụng khi giao dịch hay kinh doanh. Điều bạn cần làm khi đặt nguồn vốn của mình là nên tìm hiểu và lập kế hoạch kỹ càng.
Nhìn chung, Sam Bankman-Fried là người thông minh, nhạy bén và có tài năng nhưng vì những yếu tố tác động đã làm thay đổi bản chất ban đầu. Từ người yêu thích vị lợi mà vì lợi nhuận thực hiện các hành vi không đúng đắn. Từ việc SBF mắc sai lầm và FTX phá sản cũng để lại nhiều bài học quý giá cho các nhà đầu tư trên thị trường. Hy vọng với nội dung trên của sanforex sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin cần thiết.
Xem thêm:
Câu chuyện về JP Morgan – Từ một nhà tài phiệt đến biểu tượng toàn cầu
Khám phá hành trình Richard Teng: Sức ảnh hưởng trong thế giới tài chính số
Tôi là Trang Thái Hùng – tác giả của những bài viết trên ForexDictionary, với kinh nghiệm hơn 5 năm trong lĩnh vực đầu tư tài chính tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc các kiến thức mà tôi đã tích luỹ được, vững kiến thức chọn được nơi đầu tư an toàn lợi nhuận khủng không còn là chuyện quá khó.